Meer aandacht nodig bij bedrijfsovernames

De meer dan tienduizend mislukte overdrachten en bijna twintigduizend opheffingen van gezonde bedrijven per jaar kost Nederland zo’n tachtigduizend banen, een omzetderving tot vier miljard euro en een kapitaalverlies tot twee miljard euro. Er moet meer gefocust worden op (potentiële) overnemers dan starters, vindt onderzoeker dr. Lex van Teeffelen.

Teeffelen deed samen met de Hogeschool Utrecht en de Kamer van Koophandel onderzoek, waarvan de belangrijkste resultaten deze week zijn gepubliceerd. Zo blijkt dat bedrijven met personeel steeds vaker worden opgeheven. Van alle bedrijven met personeel stonden er vorig jaar 3,6% te koop en was 6,7% in opheffing.

De belangrijkste oorzaak voor deze opheffingen en overdrachten lijkt de leeftijd te zijn. En met een Nederland dat steeds meer aan het vergrijzen is, één op de drie ondernemers in ons land is al ouder dan vijftig jaar, is de verwachting dat deze trend de komende jaren zal voortzetten en dat de macro-economische gevolgen zullen toenemen. “Het is een Europees probleem; er wordt gevreesd voor een golf aan bedrijven die te koop komen te staan en een groot tekort aan kopers, met een stil pensioendrama als gevolg”, aldus dr. Lex van Teeffelen.

Meer focus op overnemers
Ondanks het hoge aantal bedrijven dat te koop staat, focussen commerciële partijen en overheid vooral op startende ondernemers en dat is een gemiste kans, vindt Van Teeffelen. “Bedrijven of personen die een ander bedrijf overnemen spelen een belangrijke en constructieve rol in de economie op het gebied van werkgelegenheid, innovatie, productiviteit en continuïteit.” Overnemers hebben op de markt ook nog eens een grotere overlevingskans dan starters. Na vijf jaar is namelijk zo’n 96% van de overnemers nog actief, terwijl dat percentage bij de starters rond de vijftig procent hangt. En twee op de drie overnemers is zo succesvol dat ze niet alleen de omzet laten stijgen, maar ook het klantenbestand vergroten en de winstgevendheid verbeteren. “We hebben per jaar 45.000 overnemers nodig, die goede support en kans op financiering nodig hebben. Dat zou de Nederlandse economie meer opleveren, want 90% van alle starters neemt geen personeel aan”.

Aanbevelingen
In het onderzoek werden ook aanbevelingen gedaan. Zo faalt volgens Van Teeffelen de adviesmarkt bij de ondersteuning van overdrachten, terwijl het economisch belang van die overdrachten groot is. Overdragers moeten dan ook beter ondersteund worden met laagdrempelige groepsprogramma’s. Ook moeten er goede, gerichte campagnes gestart worden rond opheffing, overdracht en overname.

Verder moeten de financieringsmogelijkheden voor ondernemers verbeterd worden, door de criteria voor garantiefondsen, borgstellingen en regionale ontwikkelingsmaatschappijen aan te passen. Ook moeten overdrachten en overnames eenduidig geregistreerd worden en de overgenomen bedrijven beter gevolgd. Dit zou scenariostudies naar de macro-economische effecten van bedrijfsoverdrachten mogelijk maken en helpen bij de toetsing van de effectiviteit van beleidsmaatregelen.