Participatiemaatschappij

Een participatiemaatschappij is een soort investeringsmaatschappij, al kun je participatiemaatschappijen beter zien als beleggers. Ze zijn vaak gericht op snelgroeiende bedrijven waarin ze investeren met risicodragend vermogen, vaak in samenwerking met overheden, banken en andere investeerders.

In Nederland zijn eigenlijk maar een handjevol participatiemaatschappijen actief. Vaak zijn het zelf kleine organisaties, maar met een groot netwerk en veel vermogen waarop ze een risico durven te lopen.

Deze spelers kunnen werkelijk zelfstandig tientallen miljoenen per project investeren. Een financiering van een participatiemaatschappij is vaak een zeer belangrijke mijlpaal voor een onderneming.

Snel zakelijk geld lenen voor je onderneming? Kredietvooruit.nl of BridgeFund. Je bedrijf moet langer dan een jaar bestaan en jaarlijks minimaal 50.000 euro omzet hebben.

Soorten participatiemaatschappijen

Participatiemaatschappijen kun je onderverdelen in organisaties die gericht zijn op venture capital voor jonge ondernemingen en grote private equity-beleggers die juist in volwassen bedrijven beleggen. Vaak is een participatiemaatschappij gespecialiseerd in een bepaalde fase of sector.

De branchevereniging NVP heeft tientallen leden maar de meeste hiervan zijn eigenlijk geen echte zelfstandige partijen maar via ingewikkelde constructies eigendom van een beleggings-, pensioen-, verzekerings- of bankenfonds. Veel venture capital– en private equity-fondsen hebben dezelfde eigenaren.

Daarnaast zijn er enkele instanties die via-via weer deel uitmaken van de Nederlandse of Europese overheid. Het aantal zelfstandige participatiemaatschappijen is in Nederland daarom redelijk beperkt. Toch hebben deze spelers wel veel invloed, met name met kapitaal voor grote overnames en scaleups.

De gemiddelde participatiemaatschappij

Een Nederlandse participatiemaatschappij is meestal een samenwerking van verschillende stakeholders die krachten bundelen in één organisatie. Bijvoorbeeld een regionale ontwikkelingsmaatschappij die samen met de plaatselijke overheid werkt aan lokale werkgelegenheid. Of een investeringsmaatschappij die het kapitaal beheert van meerdere grote informal investors of van vermogende families.

Door de samenwerking is een participatiemaatschappij in staat om extreme risico’s of participaties aan te gaan. Investeringen die de informal investors zelfstandig niet aankunnen. Echt flexibel is dit vaak niet, want voor grote investeringen moet zij meestal eerst goedkeuring krijgen van haar eigen investeerders. Vaak is de due diligence-periode daardoor intens maar is het ook een belangrijke mijlpaal als het lukt.

Door samenwerkingen is een participatiemaatschappij in staat om extreme risico’s of participaties aan te gaan.

Gemiddelde bedrag en termijn

Participatiemaatschappijen investeren meestal in aandelen van een onderneming. Het gaat vaak om investeringen die te groot zijn voor reguliere investeerders en te risicovol voor reguliere beleggers. Venture capital maakt er soms onderdeel van uit, maar voor nieuwe bedrijven zijn samenwerkende business angels meer geschikt. Pas als daar het maximale is bereikt is een participatiemaatschappij interessant.

De maatschappijen investeren vooral in fusies, overnames of de echt grote groeiplannen. Voorbeelden zijn een groot stabiel Nederlands bedrijf dat een grote overname wil doen op buitenlandse bodem om snel daar de markt te veroveren, of een groot Nederlands concern dat een deel van zijn activiteiten wil afstoten en waarvoor een management buy-out nodig is. Het bedrag en de termijn zijn altijd onderhandelbaar en geheel afhankelijk van de wens van het bedrijf dat de investering aanvraagt.

Vereisten en tegenprestaties

Als tegenprestatie wil een participatiemaatschappij aandelen van een onderneming. Alles wat op een andere manier te regelen is, bijvoorbeeld met onderpand of lening, kun je beter vooraf regelen. Een participatiemaatschappij is vooral interessant voor bedrijven met miljoenenomzetten die als onderpand een stukje eigendom van het concern zelf kunnen weggeven.

Bijvoorbeeld overnames van grote spelers zoals de V&D of HEMA zijn destijds gefinancierd door private equity. Nu waren dit grote retailers. Als we het hebben over overnames van nog grotere bedrijven kom je al snel bij een serieuze participatiemaatschappij terecht. Bijvoorbeeld Spyker dat het veel grotere Zweedse Saab overnam in 2010. Voor dat soort investeringen is een participatiemaatschappij erg geschikt.

Voor- en nadelen van participatiemaatschappijen

Het grote voordeel is dat een participatiemaatschappij financieel weinig beperkingen kent. Zij wil ook de best mogelijke oplossing voor het bedrijf waarin ze investeert. Omdat ze aandelen krijgt is het succes van het bedrijf waarin ze investeert haar succes. Alles is daarom bespreekbaar. De meest idiote bedragen, voorwaarden en looptijden. Een einde van de looptijd is meestal niet eens nodig.

Nadelen zijn dat ze enkel geïnteresseerd is in grote investeringen met potentieel enorme rendementen. Voor kleine of startende bedrijven zijn dit soort grote maatschappijen meestal geen oplossing. Daarnaast zijn het meestal langer lopende trajecten. Vaak wordt voor de investering zelf al tientallen duizenden euro’s uitgegeven. Het moet dan ook uiteindelijk aardig wat opleveren wil een participatiemaatschappij instappen.

Bezoek voor meer informatie over participatiemaatschappijen de branchevereniging NVP.nl.